Een Reis naar het Bestaan van de Schepper

Een vermaning binnen het eerste punt:

O, jij godvergeten aanbidder van oorzaken! De oorzaken zijn slechts een sluier, omdat de waardigheid en grootheid van Allah dat vereisen. Maar wat alles werkelijk bewerkstelligt, is de macht van es-Samed, omdat Zijn eenheid en majesteit dat vereisen en elke vorm van partnerschap verwerpen. De ambtenaren van Sultan-i Ezeli hebben geen invloed of macht over Zijn bestuur en handelingen; zij zijn eerder de verkondigers van Zijn heerschappij, en de toezichthouders en bewonderaars van Zijn handelingen. Zij zijn de verkondigers die de grootheid van Zijn macht en de majesteit van Zijn heerschappij zichtbaar maken. Op deze manier blijven Zijn macht en heerschappij vrij van schijnbaar onwenselijke handelingen. Allah lijkt daarom niet op een menselijke sultan die door zwakte en onmacht is aangetast en vanwege zijn armzaligheid en behoeftigheid ambtenaren tot partners in zijn heerschappij heeft gemaakt. Dit houdt dus in dat Hij de oorzaken heeft vastgesteld om Zijn waardigheid te vrijwaren tegenover het oppervlakkige perspectief van het verstand.

Immers, zoals dat het geval is bij de twee zijden van een spiegel, heeft ieder ding twee zijdes: een moelk-zijde, vergelijkbaar met de gelakte achterkant van de spiegel die verschillende kleuren en vormen kan hebben, en een malaqoet-zijde, te vergelijken met de spiegelende kant van de spiegel. De moelk, de zichtbare zijde, kent omstandigheden die de waardigheid en volmaaktheid van es-Samed tegenspreken. Aldus bestaan de oorzaken om als schijnbare bron en middel te dienen voor dergelijke omstandigheden. De malaqoet-zijde van alle dingen en gebeurtenissen, bezien vanuit de werkelijkheid, is echter helder en doorzichtig, en alles verschijnt daarin in zijn ware schoonheid. Een directe relatie tussen deze zijde en de macht van Allah is zeer passend, omdat het niet in tegenspraak is met de waarheid van Zijn macht. Vandaar dat de oorzaken in werkelijkheid geen werkelijke invloed hebben op de malaqoet-zijde van iets en op de vorming ervan, terwijl ze ogenschijnlijk wel invloed lijken te hebben.

Een andere wijsheid achter het bestaan van uiterlijke oorzaken is dat ze voorkomen dat men onterechte klachten en valse tegenwerpingen kan richten aan de absoluut Rechtvaardige. Die oorzaken dienen als mikpunt voor aanklachten en tegenwerpingen. Immers, zo wordt een fout teruggevoerd naar haar oorzaken. De tekortkomingen liggen bij hen en komen voort uit hun beperkingen.