Ikhlās (oprechtheid) 1

Wat betreft het leven in het hiernamaals, volgens de aanwijzingen in de overleveringen zal aan één enkel individu een paradijs ter wijdte van vijfhonderd jaar, voorzien van zeventigduizend paleizen en paradijselijke vrouwen, geschonken worden. De overleveringen vermelden ook dat elke bewoner van het paradijs uiterst tevreden zal zijn met zijn aandeel in de hemelse beloning.[1] Dit duidt erop dat in het hiernamaals niets rivaliteit kan veroorzaken en dat rivaliteit in feite onmogelijk is.

Aldus kunnen goede daden die betrekking hebben op het hiernamaals evenmin rivaliteit veroorzaken; er is immers geen ruimte voor jaloezie. Degene die hier jaloers over is, is ofwel een schijnheilige die door middel van goede daden op zoek is naar wereldse resultaten, ofwel een oprechte onwetende die niet begrijpt waar goede daden op gericht zijn en niet inziet dat de ziel en essentie van goede daden ikhlās is. Door een soort vijandschap te koesteren jegens de ewliyā's vanwege rivaliteit, tekent hij bezwaar aan tegen de omvang van de genade van Allah.

Een voorval dat deze waarheid bevestigt:

Eens was er iemand onder onze voormalige vrienden die vijandige gevoelens koesterde jegens een ander. In zijn aanwezigheid uitten sommige mensen lof voor de prijzenswaardige eigenschappen van die man; ze zeiden dat hij een vrome persoon is en zelfs een hoog spiritueel niveau bezit. Onze vriend werd daar niet jaloers op en ergerde zich er niet aan. Toen zei iemand: “Die vijand van jou is moedig en sterk.” We zagen plotseling een sterke jaloezie en rivaliteit in die man opduiken. Hierop zeiden wij tegen hem:

[1] Een belangrijke vraag die door een aanzienlijk individu wordt gesteld: in een overlevering wordt verkondigd dat aan één persoon in het paradijs een paradijs ter grootte van vijfhonderd jaar wordt geschonken. Hoe kan een dergelijke waarheid toegankelijk zijn voor het menselijke verstand?

Het antwoord: in deze wereld beschikt iedereen over een persoonlijke en tijdelijke wereld die even groot is als de wereld zelf. De steunpilaar van die afzonderlijke wereld is zijn leven. Met al zijn zintuigen, zowel fysiek als spiritueel, kan hij ervan profiteren. Hij kan bijvoorbeeld beschouwen dat de zon als zijn lamp en de sterren als zijn kaarsen fungeren. De aanwezigheid van andere schepsels en levende wezens belemmert niet zijn heerschappij; integendeel, ze verlevendigen en verfraaien zijn persoonlijke wereld. Eveneens geldt hetzelfde voor elke gelovige, maar op een meer verhevene manier: naast zijn persoonlijke tuin met duizenden paleizen en hūrī’s, omvat zijn persoonlijk paradijs een gebied ter grootte van vijfhonderd jaar, dat deel uitmaakt van het gemeenschappelijke paradijs. Hij zal van het paradijs en de eeuwigheid profiteren door middel van zijn zintuigen en gevoelens, afhankelijk van de mate van ontwikkeling die ze hebben bereikt. De aanwezigheid van anderen beperkt niet zijn heerschappij en welzijn, maar versterkt deze juist, waardoor zijn persoonlijke, uitgestrekte paradijs alleen maar verlevendigd wordt.

Inderdaad, in deze wereld haalt de mens in overeenstemming met de capaciteiten van zijn zintuigen, zoals zijn mond, oren, ogen, gevoelens en smaakvermogen, profijt uit een tuin die hij in één uur kan verkennen, een bezienswaardigheid die hij in één dag kan ontdekken, een stad die hij in één maand kan bezichtigen, en een land dat hij in één jaar kan doorkruisen. In het paradijs echter zullen deze zintuigen zich ontwikkelen en hun reikwijdte uitbreiden. Zo zullen bijvoorbeeld het reuk- en smaakvermogen, die in deze wereld genieten van een tuin die in één uur kan worden verkend, in het eeuwige paradijs kunnen genieten van een tuin die in één jaar kan worden verkend. En het gezichts- en gehoorvermogen, die in deze wereld genot kunnen ervaren van een land dat in één jaar kan worden doorkruist, zullen daar genieten van een excursieoord dat in vijfhonderd jaar kan worden doorkruist, op een manier die passend is voor dat geweldig van alle kanten geheel versierde paradijs.

Elke gelovige zal -in verhouding tot zijn niveau en de ontwikkeling van zijn zintuigen- in het hiernamaals genot, plezier en profijt ervaren, afhankelijk van de mate van sewāb’s die hij heeft behaald in deze wereld en de goede daden die hij heeft verricht.