Debat met Duivel

Ten tweede: indien men iets met een oppervlakkige en secundaire blik bekijkt, lijkt datgene wat onmogelijk is mogelijk. Zo aanschouwde een oude man tijdens de Ramadan eens de hemel om de maan te zien. Toen viel een witte haar voor zijn oog. Omdat hij zich volledig concentreerde op het zoeken naar de maan en niet op de haar lette, beschouwde hij het onmogelijke als mogelijk. Hij dacht dat dat haartje de maan was en verkondigde dat hij de nieuwe maan had gezien.

Ten derde: er bestaat een groot verschil tussen het weigeren van iets en het ontkennen ervan. Het weigeren is een vorm van onachtzaamheid en van het sluiten van de ogen. Het berust slechts op onwetendheid en niet op een oordeel. Op deze wijze kunnen vele onmogelijkheden als mogelijk beschouwd worden, omdat het verstand er niet bij betrokken is. 

Wat echter het ontkennen betreft, daarbij gaat het niet om het weigeren van iets wat werkelijk bestaat, maar om het ontkennen ervan. Het is een vastgesteld oordeel en daarom moet het verstand zich ermee bemoeien en zich ermee bezighouden.

Welaan dan, o jij duivel! In deze omstandigheid neemt een duivel als jij het verstand van die persoon in bezit. Nadien bedrieg jij hem met het ontkennen ervan. Jij hebt de mensen verloochening en ongeloof ingeprent, wat vele onmogelijkheden met zich meebrengt, door middel van onachtzaamheid, afdwaling, sluwheid, koppigheid, demagogie, opzettelijk ontkennen van de waarheid, bedrog en nog andere duivelse listen en intriges. Dit alles laat valsheid als waarheid en het onmogelijke als mogelijk schijnen.